Πολύ μελάνι χύθηκε για την πρόσφατη περίπυστη ταινία " Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ". Οι απόψεις των κριτικών διίστανται. Διάβασα επαινετικές κριτικές-ύμνους, όπως αυτήν του Ιάσονα Τριανταφυλλίδη, διάβασα και λίβελους, κριτικές γεμάτες ειρωνία και σαρκασμό. Την αμαρτία μου θα την πω. Δεν είδα την ταινία. Γι' αυτό και μέχρι τώρα δεν έγραψα κάποια κριτική. Ωστόσο, τελικά, αποφάσισα να αναφερθώ σε κάποια σημεία, ο σχολιασμός των οποίων δεν απαιτεί προηγούμενη θέαση της ταινίας. Πιο συγκεκριμένα, θα σχολιάσω την επιλογή των αγγλικών ως γλώσσας της ταινίας, την ελληνική προφορά της αγγλικής γλώσσας των Ελλήνων ηθοποιών, και την σύντομη παρουσία του Μίκι Ρουρκ.
Κατ' αρχήν, όσον αφορά την επιλογή της αγγλικής ως γλώσσας της ταινίας. Κατακεραυνώθηκε η επιλογή της αγγλικής γλώσσας από κάποιους "ειδικούς" του κινηματογράφου. Και αναρωτιέμαι: Δεν γνωρίζουν αυτοί οι "ειδικοί" πώς σχεδόν όλες οι εκτός Αμερικής βιομηχανίες του θεάματος γυρίζουν ταινίες στην αγγλική γλώσσα, για να προωθήσουν το έργο τους; Δεν έχει γυρίσει αγγλόφωνες παραγωγές η κινηματογραφική βιομηχανία του Χόνγκ Κόνγκ; Πώς έγινε γνωστός ο Τζάκι Τσαν; Δεν έχει γυρίσει αγγλόφωνες παραγωγές η ιταλική κινηματογραφική βιομηχανία; Δεν γυρίζει αγγλόφωνες παραγωγές η ισπανική κινηματογραφική βιομηχανία; Για να έρθουμε στα δικά μας κινηματογραφικά πράγματα, ο Κακογιάννης δεν χρησιμοποίησε στις ταινίες του την αγγλική γλώσσα; Ο Σμαραγδής δεν έκανε το ίδιο; Γιατί "Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ" δεν θα έπρεπε να χρησιμοποιήσει την αγγλική; Είτε μας αρέσει είτε όχι, η αγγλική γλώσσα είναι μια παγκόσμια γλώσσα, και δη, η γλώσσα του κινηματογράφου. Αν κάποιος επιδιώκει να αποκτήσει το έργο του παγκόσμια απήχηση θα δημιουργήσει στα αγγλικά. Αυτό ισχύει όχι μόνο για τον κινηματογράφο αλλά και για την μουσική και για άλλους τομείς. Ειδικά, όμως, ο κινηματογράφος είναι μία κατ' εξοχήν αμερικάνικη υπόθεση. Μου προξενεί, λοιπόν, εντύπωση το γεγονός πως άνθρωποι που θεωρούν τους εαυτούς τους ανοιχτόμυαλους, ενοχλούνται από την χρήση της αγγλικής γλώσσας, και από την προσπάθεια του ελληνικού κινηματογράφου να επεκταθεί και να ανοιχτεί στο παγκόσμιο κινηματογραφικό γίγνεσθαι. Πώς αυτοί οι "πολίτες του κόσμου" επιδεικνύουν στα κείμενά τους μια τόσο προφανή έλλειψη κοσμοπολίτικης νοοτροπίας, έναν τέτοιο κινηματογραφικό επαρχιωτισμό. Είναι πραγματικά άξιον απορίας.
Δεύτερον: Η ελληνική προφορά της αγγλικής γλώσσας. Λοιδορήθηκε η ελληνική προφορά της αγγλικής των Ελλήνων ηθοποιών. Σύμφωνα με την λογική των επικριτών, οι Έλληνες ηθοποιοί θα έπρεπε να έχουν προφορά Οξφόρδης ή Χάρλεμ! Προφανώς, οι επικριτές της ταινίας αγνοούν αυτό που αποτελεί πάγια τακτική του Hollywood: Οι ηθοποιοί θα πρέπει να έχουν προφορά ανάλογη του χαρακτήρα που υποδύονται. Αν κάποιος βορειοαμερικάνος ηθοποιός επιλεγεί για να υποδυθεί έναν νότιο χαρακτήρα, θα υιοθετήσει την προφορά του Αμερικάνικου Νότου. Αν κάποιος υποδύεται τον Σκωτσέζο ή τον Ιρλανδό θα πρέπει να υιοθετήσει σκωτσέζικη ή ιρλανδική προφορά αντίστοιχα. Αν κάποιος υποδύεται τον Γάλλο, θα υιοθετήσει μια γαλλική προφορά της αγγλικής, ώστε να καταδεικνύεται πως ο χαρακτήρας είναι Γάλλος. Είναι κλασική η ιταλιάνικη προφορά της αγγλικής από ηθοποιούς που υποδύονται μέλη της μαφίας, όπως και η βαριά ρώσικη προφορά της αγγλικής από ηθοποιούς που υποδύονται σοβιετικούς πράκτορες. Συχνά, αναζητώνται στο casting ηθοποιοί που να έχουν καταγωγή ίδια με αυτήν του χαρακτήρα που θα κληθούν να υποδυθούν. Επομένως, το γεγονός πως η αγγλική προφορά των Ελλήνων ηθοποιών δεν είναι η άπταιστη αγγλική ή αμερικάνικη αλλά "ελληνοφέρνει", δεν αποτελεί μειονέκτημα αλλά πλεονέκτημα. Δεν αφαιρεί αξία από την ταινία αλλά, αντίθετα, της προσδίδει αξιοπιστία, την κάνει πιο αυθεντική. Επίσης, θα πρέπει να σημειωθεί πως η μη άπταιστη προφορά δεν αποτελεί τροχοπέδη για την άνοδο κάποιου στο στερέωμα του αμερικανικού κινηματογράφου. O Arnold Schwarzenegger, ο Jackie Chan, η Sofia Vergara δεν έχουν άψογη αγγλική προφορά, και, παρά ταύτα, έχουν καθιερωθεί στα αμερικανικά κινηματογραφικά πράγματα.
Τρίτον, η παρουσία του Μίκι Ρουρκ. Ενόχλησε τους επικριτές η σύντομη παρουσία του στην ταινία. Δεν ξέρω τί να υποθέσω. Τί περίμεναν; Τον Μίκι Ρουρκ στον ρόλο του Αγίου Νεκταρίου, του Ιεροσπουδαστή ή της Ηγουμένης; Ακόμη και αν του ταίριαζε κάποιος από αυτούς τους ρόλους, ποιός θα πλήρωνε τον Μίκι; Οι επικριτές; Αυτοί δεν χαλαλίζουν έναν καλό λόγο στην ταινία, θα συνεισέφεραν οικονομικά στην παραγωγή; Ενδεχομένως, η Yelena Popovic να έδινε έναν πιο σημαντικό ρόλο στον Μίκι, αν είχε το ανάλογο budget, αλλά τί να κάνουμε; Δεν το είχε. "Δει δε χρημάτων και άνευ τούτων ουδέν εστι γενέσθαι των δεόντων". Εν πάση περιπτώσει, αυτό είναι ένα φαινόμενο που συμβαίνει συχνά: Μεγάλοι ηθοποιοί να παίρνουν μικρούς ρόλους σε ταινίες, προκειμένου αυτές να διαφημιστούν και να γίνουν γνωστές. Δεν πρέπει να μας προξενεί κατάπληξη. Δεν είναι η μοναδική περίπτωση. Συμβαίνει συνέχεια.
Συνοψίζοντας, θα πρέπει να χαρακτηρίσω την αρνητική κριτική πάνω σε αυτά τα τρία σημεία της ταινίας, τουλάχιστον εσφαλμένη, ατυχή και άδικη. Δεν γνωρίζω αν θα πρέπει να την αποδώσω σε άγνοια ή σε σκοπιμότητα ή σε κάτι άλλο. Και, πραγματικά, δεν με ενδιαφέρει και ιδιαίτερα ο προσδιορισμός των αιτίων αυτής της τόσο άδικης και μεροληπτικής κριτικής. Αυτά, ίσως να τα γνωρίζουν οι ίδιοι οι επικριτές. Ο Θεός κι η ψυχή τους!
Δεν θα μπω στον πειρασμό να σχολιάσω άλλες πλευρές της ταινίας, καθώς, όπως προανέφερα, δεν έχω δει την ταινία. Ωστόσο, το γεγονός πως η αρνητική κριτική όσον αφορά στα τρία σημεία της ταινίας που εξέτασα, υπήρξε τόσο τραγικά εσφαλμένη και άδικη, μου επιτρέπει με ασφάλεια να εικάσω πως οι επιθέσεις των επικριτών όσον αφορά και άλλες πλευρές της ταινίας είναι εξίσου αβάσιμες και λανθασμένες. Αυτό, άλλωστε, δείχνει και η ύπαρξη πληθώρας θετικών κριτικών. Όμως και αυτές αν έλειπαν, και πάλι η αξία της ταινίας θα επιβεβαιωνόταν με τον πιο πανηγυρικό τρόπο από την ενθουσιώδη υποδοχή που επιφύλαξε στην ταινία ο ύστατος κριτής της τέχνης, αυτός που επιβραβεύει ή αποδοκιμάζει κάθε ταινία με τα εισιτήρια που αγοράζει. Μιλάω για τον κριτή που μετρά περισσότερο από όλους τους κριτικούς μαζί, μιλάω για το ίδιο το κινηματογραφικό κοινό.
8/10/2021
CitizenBasil